Με την χρήση του ηλιακού θερμοσίφωνα επιτυγχάνουμε από 40% έως 80% εξοικονόμηση ενέργειας, άρα και εξοικονόμηση χρημάτων. Το ποσοστό αυτό εξαρτάται κατά μεγάλο βαθμό από την ποιότητα κατασκευής του δοχείου του ηλιακού θερμοσίφωνα και των ηλιακών συλλεκτών.
Ένας καλής ποιότητας ηλιακός θερμοσίφωνας πρέπει:
α) να έχει εξωτερική επένδυση από ανοδιωμένο αλουμίνιο, το οποίο είναι ιδιαίτερα ανθεκτικό σε παραθαλάσσιες περιοχές, σε υγρά κλίματα και στις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου.
β) το κλειστό κύκλωμα αντιψυκτικού υγρού να προστατεύεται από μανδύα (jacket), ώστε να λειτουργεί σωστά ακόμη και όταν κάνει παγωνιά και ταυτόχρονα να προστατεύει τους συλλέκτες από τα άλατα του νερού, τα οποία ως γνωστόν ευθύνονται για το βούλωμα των σωληνώσεων των συλλεκτών.
γ) να έχει μόνωση πολυουρεθάνης υψηλής πυκνότητας και πάχους (τουλάχιστον 45-50 χιλιοστών), ώστε να εξασφαλίζει ζεστό νερό ακόμα και σε πολικές θερμοκρασίες -30°C (υπό το μηδέν).
δ) η μεταλλική κατασκευή της δεξαμενής του να είναι πάχους 3 χιλιοστών και να είναι κατασκευασμένη με προδιαγραφές DIN 4800-5, ώστε να αντέχει στις υψηλές πιέσεις του δικτύου ύδρευσης.
ε) το δοχείο του ηλιακού θερμοσίφωνα να είναι εσωτερικά επενδεδυμένο (επισμαλτωμένο) με DURO SMALT ELASTIC. Αυτή η μέθοδος (GLASS) θεωρείται η πιο ενδεδειγμένη για την ιδιαίτερη ελαστικότητα που έχει και για τις αντοχές της σε πολύ σκληρά νερά, ώστε να προστατεύει τη δεξαμενή από ρωγμές λόγω συστολών και διαστολών.
στ) ο ηλιακός θερμοσίφωνας θα πρέπει να παρέχει τη δυνατότητα προσθήκης εφεδρικού στοιχείου θέρμανσης, το οποίο να μπορεί να συνδέεται με το καλοριφέρ, επιτυγχάνοντας έτσι ακόμα μεγαλύτερη οικονομία. Αυτοί είναι οι λεγόμενοι ηλιακοί θερμοσίφωνες τριπλής ενέργειας.
ζ) προς αποφυγή δημιουργίας εσωτερικών υδρατμών λόγω της διαφοράς θερμοκρασίας, οι ηλιακοί συλλέκτες θα πρέπει να διαθέτουν οπές εξαερισμού, ιδιαίτερα τον χειμώνα σε υγρά κλίματα. Αν δεν υπάρχουν οπές εξαερισμού, τότε οι παραγόμενοι υδρατμοί δημιουργούν διάβρωση στον απορροφητή του συλλέκτη.
η) οι χαλκοσωλήνες και ο απορροφητής του ηλιακού συλλέκτη να είναι συγκολλημένοι με υψίσυχνα (δηλαδή με την μέθοδο Ultrasonic), ώστε να μη υπάρχουν απώλειες, να επιτυγχάνεται απόλυτη μεταφορά της θερμότητας και ο ηλιακός συλλέκτης να έχει την μεγαλύτερη δυνατή απόδοση.
θ) η χάλκινη επιφάνεια του ηλιακού συλλέκτη να είναι με επίστρωση τιτανίου (επιλεκτικοί συλλέκτες) και το γιαλί να είναι άθραυστο (SOLAR TEMPERED GLASS 3,5 χιλιοστών) για αντοχή στο χαλάζι και ειδικών κρυστάλλων (για να ελαχιστοποιούνται οι επανακλάσεις της άμεσης ακτινοβολίας).
ι) να έχει ξεχωριστή ανεξάρτητη θέση της ράβδου μαγνησίου, ώστε να επιτρέπει την εύκολη και γρήγορη αντικατάστασή της.
Ένας ποιοτικός ηλιακός θερμοσίφωνας πρέπει να είναι κλειστού κυκλώματος (να λειτουργεί με αντιψυκτικό υγρό) διότι αντέχει στις χαμηλές θερμοκρασίες τον χειμώνα και έτσι προστατεύονται οι ηλιακοί συλλέκτες. Οι ηλιακοί θερμοσίφωνες κλειστού κυκλώματος έχουν 50% μεγαλύτερο όριο ζωής και τον μέγιστο δυνατό βαθμό απόδοσης.
Κατά τους χειμερινούς μήνες, που η θερμοκρασία ειδικά τη νύχτα μπορεί να πέσει κάτω των 0°C, το αντιψυκτικό υγρό (που δεν παγώνει ποτέ) δεν επιτρέπει ούτε στον θερμικό φορέα να παγώσει και έτσι προστατεύονται οι ηλιακοί συλλέκτες από το σπάσιμο των σωλήνων.
Αν ο ηλιακός θερμοσίφωνας έχει ικανοποιητική ποσότητα αντιψυκτικού υγρού στο θερμικό του φορέα, τότε δεν υπάρχει κανένας φόβος να σπάσουν οι σωληνώσεις από τον παγετό.
Το όριο ζωής ενός καλής ποιότητος ηλιακού θερμοσίφωνα είναι μεταξύ 12 και 20 χρόνων.
Όπως συμβαίνει με όλες τις συσκευές και μηχανές, έτσι και οι ηλιακοί θερμοσίφωνες πρέπει να συντηρούνται, ώστε να μας εξασφαλίζουν καλή απόδοση και λειτουργία. Κάνοντας σε τακτά διαστήματα service, όπως αυτά ορίζονται από την εκάστοτε κατασκευάστρια εταιρεία, συντηρούμε σωστά τον ηλιακό μας θερμοσίφωνα, ώστε να αντέξει στον χρόνο και να μας προσφέρει ζεστό νερό για περισσότερα χρόνια.
Συνήθως, το πρώτο service ενός θερμικού ηλιακού συστήματος, καλό είναι να γίνεται μετά το τρίτο έτος λειτουργίας του και από εκεί και ύστερα, κάθε 3 - 4 χρόνια. Κάνοντας το service, με εξειδικευμένο συνεργείο, είστε σίγουροι ότι ελέγχεται η αντιψυκτική ικανότητα του θερμικού φορέα στο κλειστό κύκλωμα της συσκευής, ότι γίνεται η αλλαγή της ράβδου μαγνησίου που περιέχει η δεξαμενή νερού (μπόιλερ) και τέλος ότι ελέγχεται η όλη σωστή λειτουργία του συστήματος.
Ένας ηλιακός θερμοσίφωνας πρέπει να έχει τουλάχιστον δήλωση συμμόρφωσης προς τον ΕΛΟΤ (CE) και πιστοποιητικό βαθμού απόδοσης (test report) από Διεθνές Αναγνωρισμένο Ινστιτούτο. Όσα πιό πολλά πιστοποιητικά ποιότητας διαθέτει ένα σύστημα ηλιακού θερμοσίφωνα, τόσο πιό σίγουροι είμαστε για την ποιότητά του, τη διάρκεια ζωής του και την απόδοσή του.
Σημαίνει ότι η κατασκευάστρια εταιρεία με δήλωση συμόρφωσης προς τον ΕΛΟΤ έχει εναρμονιστεί με τα ευρωπαϊκά πρότυπα ασφαλείας της λειτουργίας του ηλεκτρικού μέρους της συσκευής.
Σε μία τέτοια περίπτωση, πρέπει να καλέσετε κάποιον ηλεκτρολόγο για έλεγχο των ενώσεων του ηλεκτρικού σας καλωδίου από τον πίνακα μέχρι τον θερμοσίφωνα. Αν δεν διαπιστωθεί βλάβη στην καλωδίωση, τότε πρέπει να καλέσετε το συνεργείο που σας έκανε την εγκατάσταση για περαιτέρω έλεγχο.
Σε αυτή την περίπτωση οι αιτίες μπορεί να είναι:
α) χαμηλή στάθμη του θερμικού φορέα (αντιψυκτικού υγρού) στο κλειστό κύκλωμα της συσκευής.
β) πολύ μικρός χρόνος επαφής ηλιακών ακτίνων με τον ηλιακό συλλέκτη
γ) ανεπαρκής ηλιοφάνεια – πυκνή συννεφιά (συνήθως κατά τους χειμερινούς μήνες)
δ) κακής ποιότητας ηλιακοί συλλέκτες
Ναι, υπάρχει. Ένα καλής ποιότητας ηλιακό δοχείο νερού πρέπει να έχει διπλή αντισκοριακή προστασία, δηλαδή η δεξαμενή νερού να είναι εσωτερικά επενδεδυμένη (επισμαλτωμένη) με DURO SMALT ELASTIC, ούτως ώστε να προστατεύεται από τη διάβρωση.
Περισσότερο από μια ώρα και ανάλογα με το μέγεθος του δοχείου σε λίτρα.
Ο ηλιακοί θερμοσίφωνες με επιλεκτικούς συλλέκτες (με επίστρωση τιτανίου), έστω και με 50% συννεφιά, μας δίνουν ζεστό νερό θερμοκρασίας 30° - 40°C.
Η απεγκατάσταση και μεταφορά ενός ηλιακού θερμοσίφωνα είναι ιδιαίτερα απλή σε περίπτωση αλλαγής κατοικίας. Η εργασία όμως αυτή οφείλει να γίνεται από εξουσιοδοτημένο συνεργείο ή από κάποιον ειδικό.
Λέγοντας "ηλιακός θερμοσίφωνας διπλής ενέργειας" σημαίνει ότι λειτουργεί με ήλιο και με ρεύμα.
Λέγοντας "ηλιακός θερμοσίφωνας τριπλής ενέργειας" σημαίνει ότι εκτός από τη λειτουργία του με ήλιο και με ρεύμα, μπορεί να λειτουργήσει και σε συνεργασία με το καλοριφέρ.
Ένας ηλιακός θερμοσίφωνας - αν προσφέρει τη δυνατότητα προσθήκης εφεδρικού στοιχείου θέρμανσης (εναλλάκτη θερμότητας - σερπαντίνα) - τότε μπορεί να συνδεθεί και να λειτουργήσει και ως ηλιακός θερμοσίφωνας τριπλής ενέργειας (δηλαδή σε συνεργασία και με το καλοριφέρ).
Το μέγεθος του δοχείου νερού (χωρητικότητα σε λίτρα) εξαρτάται καθαρά από το πόσα άτομα πρόκειται να κάνουν χρήση του ζεστού νερού. Για μια τετραμελή οικογένεια, το κατάλληλο μέγεθος είναι τα 160-200 λίτρα.
Θερμοσίφωνας Κλειστού Κυκλώματος: Η θέρμανση του νερού χρήσης γίνεται έμμεσα μέσω του εναλλάκτη θερμότητας - σερπαντίνας (το θερμαινόμενο μέσο - αντιψυκτικό υγρό - κυκλοφορεί σε ιδιαίτερο κύκλωμα το οποίο θερμαίνει το νερό χρήσης, χωρίς να γίνεται ανάμιξή τους).
Θερμοσίφωνας Ανοικτού Κυκλώματος: Σε αυτού του τύπου θερμοσίφωνες, έχουμε απευθείας θέρμανση του νερού χρήσης (το θερμαινόμενο μέσο είναι το ίδιο το νερό χρήσης). Οι ηλιακοί θερμοσίφωνες ανοικτού κυκλώματος είναι απλούστεροι και φθηνότεροι, αλλά λόγω του ότι δεν διαθέτουν αντιψυκτικό υγρό, έχουν προβλήματα σε χαμηλές θερμοκρασίες (παγετούς) και λόγω διαστολής μπορεί να σπάσουν οι σωληνώσεις.
Οι επιλεκτικοί συλλέκτες ενός ηλιακού θερμοσίφωνα, συγκρινόμενοι με τους απλούς χάλκινους ηλιακούς συλλέκτες, αποδίδουν περισσότερο κατά 15% - 30%. Οι επιλεκτικοί συλλέκτες με ειδική επίστρωση τιτανίου, είναι η νέα γενιά ηλιακών συλλεκτών και μας προσφέρουν απορρόφηση της άμεσης και έμεσης ακτινοβολίας, ελαχιστοποίηση των θερμικών απωλειών, μεγαλύτερη οικονομία και καλύτερη απόδοση.
Σε ένα ηλιακό σύστημα φυσικής κυκλοφορίας, η δεξαμενή αποθήκευσης (μποιλερ) βρίσκεται υποχρεωτικά υψηλότερα από τον ηλιακό συλλέκτη, έτσι ώστε το νερό που θερμαίνεται στον ηλιακό συλλέκτη (λόγω μικρότερου ειδικού βάρους) να ανεβαίνει στην δεξαμενή, ενώ το ψυχρότερο (και βαρύτερο) νερό της δεξαμενής να κατεβαίνει και πάλι για θέρμανση στον ηλιακό συλλέκτη.
Σε ένα σύστημα βεβιασμένης κυκλοφορίας δεν υπάρχει αυτός ο περιορισμός και η δεξαμενή μπορεί να τοποθετηθεί σε οποιαδήποτε θέση. Η κυκλοφορία του ζεστού νερού εξασφαλίζεται με κυκλοφορητή, ο οποίος τίθεται σε λειτουργία αυτόματα μόνον όταν η θερμοκρασία του νερού στον συλλέκτη είναι μεγαλύτερη από την θερμοκρασία του νερού στο κάτω μέρος της δεξαμενής (μποιλερ). Αυτό προϋποθέτει την ύπαρξη διαφορικού θερμοστάτη και βαλβίδας αντεπιστροφής (για προστασία από αντιστροφή της ροής κατά την διάρκεια της νύχτας).
Για ένα σύστημα ηλιακής θέρμανσης χρησιμοποιούμε ηλιακούς συλλέκτες, ένα σετ ηλεκτρο-υδραυλικό κιτ (με τα απαραίτητα εξαρτήματα σύνδεσης) και ένα μπόιλερ με "δοχείο εντός δοχείου" (ΤΙΤ), για να παράγει και ζεστό νερό για χρήση και ζεστό νερό για θέρμανση. Στο κύκλωμα θέρμανσης τοποθετείται μία τρίοδη βάνα ανάμειξης με κινητήρα και ηλεκτρονική συσκευή για αντιστάθμιση της εξωτερικής θερμοκρασίας. Η κυκλοφορία του ζεστού νερού εξασφαλίζεται με κυκλοφορητή (βλ. ερώτηση Νο 23). Η βοηθητική πηγή ενέργειας (π.χ. λέβητας) ενεργοποιείται μόνο όταν δεν επαρκεί η παρεχόμενη ηλιακή ενέργεια. Με αυτόν το τρόπο εξοικονομούμε χρήματα γιατί ο λέβητας λειτουργεί πολύ λιγότερες ώρες (ως υποβοηθητική πηγή ενέργειας, όταν δεν έχουμε αρκετή ηλιοφάνεια). Η ηλιακή θέρμανση έχει εφαρμογή σε κτίρια σύγχρονα με καλή μόνωση, που δεν έχουν θερμικές απώλειες. Για την επιλογή του απαιτούμενου εμβαδού της επιφάνειας των ηλιακών συλλεκτών, απαιτείται ειδική θερμοδυναμική μελέτη από μηχανικό εξειδικευμένο σε συστήματα ηλιακής θέρμανσης.
Ηλιακοί θερμοσίφωνες GLASS ονομάζονται οι ηλιακοί θερμοσίφωνες των οποίων το θερμοδοχείο (μποιλερ) έχει εσωτερική επίστρωση ελαστικού σμάλτου. Με αυτόν τον τρόπο προστατεύεται η δεξαμενή νερού από ρωγμές λόγω συστολής και διαστολής, ιδιαίτερα κατά τους χειμερινούς μήνες που το εύρος της διαφοράς θερμοκρασίας είναι μεγάλο.
Με την σημερινή τιμή της κιλοβατώρας (kWh) 0,087 ευρώ κατά μέσο όρο και λαμβάνοντας υπόψη ότι ένας ηλεκτρικός θερμοσίφωνας έχει ηλεκτρική αντίσταση 4 KW, η κατανάλωση (σε καθαρή αξία) ανέρχεται στα 0,35 ευρώ ανά ώρα. Αν υπολογίσουμε και τις προσαυξήσεις της ΔΕΗ συν τον ΦΠΑ, τότε το πραγματικό κόστος ανέρχεται στα 0,60 ευρώ ανά ώρα. Για μία τετραμελή οικογένεια απαιτούνται περίπου 600 ώρες κατανάλωσης ηλεκτρικού θερμοσίφωνα τον χρόνο, δηλαδή περίπου 360 ευρώ. Ένας καλός ηλιακός θερμοσίφωνας 120 λίτρων, κοστίζει περίπου 650 ευρώ. Άρα η απόσβεση θα γίνει σε 2 χρόνια περίπου και από εκεί και μετά (για τα υπόλοιπα 15-20 χρόνια) θα προκύπτει μία οικονομία 360 ευρώ το χρόνο.